Khi trí tuệ nhân tạo trở thành bạn đồng hành của ngư dân

Trong ánh nắng rực rỡ nơi bến cảng California, những con tàu đánh bắt cua đang được tiếp cận với một “thủy thủ mới” – một trợ lý không biết mỏi mệt, không cần nghỉ ngơi, mang tên CrabScan360.

Thiết bị này không có mái chèo hay dây buộc lưới, mà sở hữu một trí óc nhân tạo được lập trình để hiểu từng chi tiết của loài cua – từ kích cỡ, giới tính cho đến trạng thái sức khỏe. CrabScan360 là sản phẩm của SeafoodAI, một startup công nghệ đặt trụ sở tại Palo Alto, với sứ mệnh mang lại sự chính xác và hiệu quả cho nghề đánh bắt truyền thống.

Từ trước đến nay, việc phân loại cua luôn là công đoạn đòi hỏi sự cẩn trọng, bởi các quy định đánh bắt nghiêm ngặt buộc ngư dân phải kiểm tra từng con cua một cách thủ công. Đặt cua lên bàn, đo đạc, xác định giới tính, ghi vào sổ – lặp đi lặp lại hàng trăm lần sau mỗi chuyến ra khơi, trong điều kiện gió biển lồng lộng và thời gian thì luôn gấp gáp.

CrabScan360 giúp thay đổi điều đó. Với thiết kế nhỏ gọn như một chiếc vali, phiên bản di động của thiết bị này cho phép ngư dân chỉ cần đặt cua lên máy, phần còn lại để AI lo. Máy ảnh và cảm biến hoạt động đồng thời, ghi nhận mọi thông số cần thiết và lưu trữ ngay lập tức vào hệ thống dữ liệu.

Không dừng lại ở đó, SeafoodAI còn đang phát triển một phiên bản quy mô lớn hơn cho các nhà máy chế biến. Ở đây, cua sẽ tự động di chuyển trên băng chuyền, đi qua các bộ phận phân tích hình ảnh và dữ liệu. Mỗi con cua được "quét" và gán một hồ sơ điện tử riêng – chứa thời gian, địa điểm đánh bắt và những thông tin sinh học chi tiết.

Ông Rob Terry, người sáng lập SeafoodAI, gọi đây là “dấu vân tay kỹ thuật số” cho từng con cua. Một ý tưởng táo bạo nhưng mang đầy tính thực tiễn: từ con cua còn nằm trong bẫy dưới biển đến lúc lên bàn ăn, hành trình của nó có thể được truy vết dễ dàng, minh bạch – đúng như tiêu chuẩn mà các nhà bán lẻ lớn như Whole Foods, Costco hay Walmart yêu cầu.

Đây không chỉ là cải tiến về kỹ thuật. Với ngư dân và các doanh nghiệp nhỏ, điều này còn là cơ hội để tiếp cận các thị trường khắt khe, gia tăng giá trị sản phẩm mà không cần gánh trên vai những khoản đầu tư nặng nề.

Tham vọng của SeafoodAI không dừng ở cua biển. Công ty đang mở rộng nghiên cứu sang các loài hải sản khác như cá hồi, cá ngừ, tôm – mỗi loài là một thế giới khác biệt, đòi hỏi sự tinh chỉnh riêng trong thuật toán AI. Mục tiêu dài hạn là xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu kết nối từ ngư dân, nhà máy, cơ quan quản lý đến người tiêu dùng, tất cả diễn ra theo thời gian thực.

Trong bối cảnh ngành khai thác hải sản toàn cầu đang chịu áp lực lớn từ biến đổi khí hậu, cạn kiệt nguồn lợi và các quy định môi trường ngày càng nghiêm ngặt, sự xuất hiện của các công nghệ như CrabScan360 chính là bước đệm để chuyển mình. Không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, nó còn khơi mở một tương lai nơi những sản phẩm từ đại dương sẽ được bảo vệ, minh bạch và đáng tin cậy hơn bao giờ hết.